miércoles, 24 de junio de 2015

mombe'upy mandi'o rehegua





Apohára: (ndojekuaái)

   Mitãkuña neporãva kasíke rajy, ijypy kuéra ohayhuetereíva, pykasúicha imarã'ỹva ha py'a potĩ mbyechaukaha teetéva, ogueroko'ẽ sapy'a umi pore nañanembotavýiva ohechaukáva hyeguasuha.
   Upe kasíke, ipochyetereihápe, oporandu randu reipa mávapa ojapo hese upe mba'e vaiete. Pe mitãkuña mba'eve ndikatúi omombe'u. Upéramo itúva oja'ovaihápe he'i chupe ojukataha, ha upeichavérõ ndorekói ñe'ẽmbojevy. Upémaramo mitãkuña ho'a itasãme ha oñemoangaipa.
   Ha upe jejuka pyhare ambuépe, kasíke oreko kuri kerayvoty iñambuéva, ou ndaje ichupe ikérape peteĩ tete herunguáva, morotíva amangu'i ro'ýicha, yvytyrusúgui, he'íva ichupe ohecha va'erãha itajýrape imara'ỹramo, jepe hyeguasu hína. "Ha'e naiñangaipái, naiñangaipáiko nde rajy", he'ije upe anga.
   Upe túva ñemondýipe ojapo he'i haguéicha ichupe upe mba'e, ha ndojapoukái upe jejuka. Mitãkuña omoheñói peteĩ mitãkuña'íme ha omano. Upe mitãkuña'i, hérava "Mani", ombovy'a kuri oĩháicha ava kuérape.
   Ha'e yvoty ñúicha iporã kuri, hory guyra ka'aguýicha, ha akóinte opurahéi, ojeroky ha opuka, hákatu áina!, ndoikovéi heta ary isy'ỹre, ha pya'énteko ohóma avei ndouvéi haĝuaguihápe.
   Upe ñemano hetaiterei ndaje oñembyasy kuri ijava retãme. Oñoty chupe hikuái peteĩ yvyra ypýpe oíva ka'aguy rembére. Ndahetái ára uperire osẽ ityvy árigui heta yvyra ra'y rogue porã porã iñambuéva, avavete voi ndoikuaáiva upérõ mba'épa hína upéva.
   Okakua rire umi yvyra'i, ava kuéra otopa hapo orekoha so'o morotĩ hetereíva, ha upe guive oikuaa hikuái ou hague Tupã remimondo hendápe kuéra, ha upe teko ndojekuaáiva ome'e hague ko'ãnga ho'o mayma ava kuérape ĝuarã.
   Upe yvyra ra'y oñembohéra kuri "Mani ro'o", ha upégui ningo osẽ "Mani'o", térã Mandi'o

ha pepe opa.




































Ka’i ha Aguara

Morangu ñeikumby_313712 
 Ka’i ha Aguara

Aguara ndajeko peteĩ jey ohosetéma ho’u takuare’ê imba’e’ÿva ha vokóike ombosako’i ikompái Ka’i rendápe jahechápa nomoirũmíri chupe.

─Jahána chendive Ka’i ja’u karai Kili takuare’ê –ojerure asy Aguara.

─Ndahaseietépa che. Upévanga’u aha ajekutukapa kapi’atĩme upérupi –oñembotavyete Ka’i.

─Ame’êtaniko ndéve nde sapaturã –ombojuruhe’ê chupe Aguara.

─Upéicharõ ikatu –iñambue, ikyre’ÿma Ka’i.

Sapy’aitérõ ĝuarã, oguata karê karêma oje’óivo. Oike takuare’êndýpe. Omope mope takuare’ê ha ho’u kirirĩ hikuái.

Upeichahágui, ojeku’ako mitã Ka’i ha he’i Aguarápe.

─He’êterei niko kóva kompái, asapukáita.

─Anína resapukái –ombohovái kyhyjepópe Aguara.

Are porã okaru rire hikuái, osê jeýma Ka’i oñemotie’ÿse.

─Ndetarovapiko nde kompái. Ekirirĩ, ekirirĩetéke –oñe’ejoko chupe Aguara.
  ha pepe opa.